Emotie & Gevoel

Al op jonge leeftijd worden kinderen er mee geconfronteerd dat ze gevoelens moet relativeren, bagatelliseren, negeren of rationaliseren. Baby's en jonge kinderen zitten boordevol gevoel en zoeken hun weg om te leren omgaan met al die verschillende gevoelens en emoties. Een baby krijst nog vol overgave wanneer iets niet zint en het is natuurlijk onhandig om in je latere leven een keel op te zetten als je je zin niet krijgt. Een kind wil daarom graag leren omgaan met gevoelens en emoties.

Ouders hebben een grote invloed op het ontwikkelen van strategieën die je als kind gaat gebruiken om met je gevoel om te gaan.

Krijg je vaak te horen dat je je niet moet aanstellen, dat het wel mee valt, dat het wel weer goed komt of dat je maar moet denken aan de leuke dingen, dan worden dat strategieën die je later als volwassene ook toepast.

Wanneer je als kind het idee hebt opgedaan dat je een pijnlijk, vervelend of naar gevoel maar beter niet kunt voelen, dan is het gevolg daarvan dat je met je mind (je gedachtewereld) controle wilt uitoefenen op je gevoelswereld. Op latere leeftijd is het gevolg dat je dan worstelt met emoties, zoals gekwetstheid, verdriet, boosheid, angst, schaamte of jaloezie.

Door gevoelens weg te stoppen of negeren, bereik je dat je heel rationeel wordt en dat het contact met je eigen gevoelens langzaam steeds oppervlakkiger wordt. Rationele mensen hebben dat zelf niet zo door, omdat ze denken dat ze over gevoelens praten terwijl ze het eigenlijk over gedachten hebben. Een gevoel is er niet voor niks en geeft iets persoonlijks weer van jouw binnenwereld.

Voor veel kinderen geldt dat ze niet leren hoe ze om kunnen gaan met gevoelens en emoties en hoe ze deze moeten verwerken. Doordat we het gevoel niet goed verwerken, gaan emoties een eigen leven leiden. Dit betekent dat het gevoel in ons lichaam aanwezig blijft en telkens weer opnieuw getriggerd kan worden. De strategieën die worden aangeleerd om gevoelens en emoties toch te kunnen hanteren, worden steeds gewoner en gemakkelijker gebruikt. De aanname is dat die strategieën bij ons horen en onderdeel zijn van ons karakter. Dit is echter een hardnekkige misvatting.

Iets wat je aanleert kun je namelijk ook weer afleren.

Door voortdurend verkeert om te gaan met emoties krijg je een stapel effect, waardoor het steeds lastiger wordt om ontspannen te blijven. Lichamelijk groeit de behoefte aan ontlading, terwijl je mind zich almaar drukker maakt om die gevoelens te verbergen.

Het verbergen van frustraties en verdriet kan dusdanig oplopen dat het uiteindelijk resulteert in angstklachten. Angst om je te uiten, angst om iets te zeggen, angst om contact aan te gaan of gewoon angst om jezelf te zijn.

Sluit je je nog verder af voor je gevoelens dan kan de mind je zelfs zo voor de gek houden dat je denkt dat je niets voelt. Je hebt je zover afgesloten voor gevoelens dat je emotieloos lijkt te zijn geworden. In feite ben je zo rationeel geworden dat je je gevoelens zelfs weg kunt redeneren.

Angst, verdriet en boosheid zijn emoties waar de meeste mensen maar heel moeilijk mee om kunnen gaan, met als gevolg dat ze die gevoelens proberen te vermijden. Toch zijn dat juist de gevoelens die een wezenlijk onderdeel uitmaken van ons bestaan. Begrip krijgen in je eigen angsten, verdriet en boosheid doet het vertrouwen in jezelf groeien, zodat je daardoor milder met jezelf om kunt gaan. Wanneer je in staat bent om op een goede manier om te gaan met je emoties hoef je ze niet te ontlopen.

Je ziet dat mensen op verschillende manieren vastlopen in hun gevoelens.
Hieronder een aantal voorbeelden:

• relativeren

• ontlopen

• ontkennen

• dramatiseren

• bagatelliseren

• analyseren

De eerste stap is dat je weer milder wordt naar je eigen gevoelens, alleen ben je er dan helaas nog niet. De echte verandering vindt pas plaats op het moment dat je het gevoel ook gaat verwerken. Verwerken van gevoelens betekent dat je gaat begrijpen wat de functie is van dergelijke emoties. Pas wanneer je de functie begrijpt kun je er ook naar gaan handelen en er voor zorgen dat de spanning die het gevoel oproept gaat verdwijnen. Dan wordt het mogelijk om te leven als een liefdevol mens, die zichzelf gelukkig maakt en waar de omgeving blij mee kan zijn.

Zonder lichaam voel je niks en ben je een dood ding geworden. Het lichaam zit boordevol sensoren die jou voorzien van informatie. Je hoort, ziet, voelt, proeft en ruikt je omgeving. Alle indrukken van die sensoren stelt je in staat om een gevoel te vormen die hoort bij de ervaring die je op dat moment hebt. Iets voelt goed of niet goed.

Wanneer je bewuster bent van de sensaties van het lichaam ben je beter in staat om uit te drukken wat je voelt.

De taal zit vol met verwijzingen naar gevoelens en die informatie kun je gebruiken om bewuster te worden van je gevoelens en emoties. Misschien gebruik je zelf uitdrukkingen die, zonder dat je het door hebt, je precies vertellen wat je voelt. We zeggen namelijk niet voor niets dat bijvoorbeeld:

• iets ligt zwaar op de maag

• hardnekkig of halsstarrig zijn

• iets niet kunnen verteren

• pissig zijn of ergens over zeiken

Er zijn vele uitdrukkingen en wanneer je er op gaat letten, hoor je mensen precies vertellen wat je eigenlijk voelen. Vaak zijn het gevoelens die al heel lang onderhuids aanwezig zijn en daardoor niet meer opgemerkt worden als zijnde gevoel. Het is een gewoon onderdeel van jezelf geworden en wordt niet meer aangemerkt als een gevoel wat eigenlijk ontladen zou moeten worden.